lek. med. Wojciech Bożydar Czerniawski
Ginekologia
Jelenia Góra (dolnośląskie)


Artykuły i pubilikacje



UROGINEKOLOGIA. NIETRZYMANIE MOCZU

Co to jest nietrzymanie moczu?



Nietrzymanie moczu (ntm) jest pojęciem stosowanym w medycynie na określenie mimowolnego, bezwiednego oddawania moczu (lub jego wyciekania). W zależności od częstości i nasilenia tego zjawiska ntm jest nie tylko problemem zdrowotnym, lecz znacznie utrudnia także normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu jest dwukrotnie wyższe u kobiet niż u mężczyzn i wzrasta się wraz z wiekiem. Podłożem ntm mogą być także przebyte zabiegi operacyjne, zakażenia układu moczowo-płciowego, niektóre choroby (np. cukrzyca, choroby krążenia, przerost prostaty, alkoholizm) oraz przyjmowanie określonych środków farmakologicznych.




Rodzaje nietrzymania moczu



Ze względu na rolę, jaką odgrywają w nietrzymaniu moczu mięśnie pęcherza, wyróżniamy trzy najczęstsze odmiany schorzenia:



Wysiłkowe nietrzymanie moczu



Powodowane jest ono najczęściej niewydolnością zwieracza i mięśni dna miednicy. Występuje głównie u kobiet porodzie i w okresie menopauzalnym (wydolność ta jest również związana z poziomem estrogenów), zdarza się jednak także przy innych przewlekłych schorzeniach układu moczowo-płciowego. Do bezwiednego oddania moczu dochodzi podczas wysiłku fizycznego, gwałtownych ruchów oraz przy napięciu mięśni spowodowanych np. kaszlem lub śmiechem. Wyciek moczu mogą też niekiedy sprowokować czynniki zewnętrzne, np. szum płynącej wody. To najczęściej spotykany typ nietrzymania moczu.



Nietrzymanie moczu z parcia



U podłoża tego typu nietrzymania moczu leży złe funkcjonowanie wypieracza. Dochodzi tu do mimowolnych skurczów pęcherza odczuwanych jako silne parcie, które prowadzi do niekontrolowanego oddania moczu (tzw. nadreaktywny pęcherz).



Mieszany typ nietrzymania moczu



U mniej więcej 30% pacjentów stwierdza się typ mieszany, w którym występują równocześnie cechy nietrzymania moczu wysiłkowego i z parcia.



 



Leki stosowane w ntm



W przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu stosuje się środki farmakologiczne wywołujące wzrost napięcia zwieracza. Są to preparaty z grupy alfaadrenomimetycznych, o stosunkowo niskiej skuteczności i uciążliwych skutkach ubocznych (np. efedryna, midodryna, fenylopropanolamina).



Nadreaktywny pęcherz leczony jest leczony oksybutyniną, tolterodyną, solifenacyną, daryfenacyną.



 



Inne metody leczenia



Ćwiczenia fizyczne



Ćwiczenia te, przeznaczone dla kobiet, mają na celu wzmocnienie mięśni dna miednicy, które słabną wraz z wiekiem, rozciągają się podczas porodu i wiotczeją nie wykonując żadnej pracy. Ich wzmocnienie wspomaga funkcjonowanie cewki i odbytu, zapobiegając tym samym wysiłkowemu mimowolnemu oddawaniu moczu. Stosowane są w nietrzymaniu moczu o słabym nasileniu, jako terapia wspomagająca leczenie, oraz w profilaktyce. Równolegle możliwe jest stosowanie urządzeń dopochwowych wspomagających funkcjonowanie szyjki pęcherza i cewki (pesarium).



Elektrostymulacja



Stosuje się ją u pacjentów z opóźnioną reakcją nerwowo-mięśniową, słabo wyczuwalnym skurczem, co uniemożliwia efektywną terapię fizyczną. Przy pomocy elektrostymulatora przesyła się bodźce elektryczne pobudzające do skurczu wybrane mięśnie lub ich partie. Jest to szczególnie przydatne w przypadku, gdy niewskazany lub niemożliwy jest wysiłek fizyczny (np. u pacjentów ciężko chorych). Istotną zaletą tych urządzeń jest także możliwość korzystania z nich w domu ? pod opieką terapeuty lub samodzielnie.



Biofeedback



Jest to rodzaj interaktywnego ćwiczenia skurczów mięśni dna miednicy. Pacjent (metodę tę stosuje się zarówno w leczeniu kobiet, jak i mężczyzn), podłączony do specjalnej aparatury rejestrującej, może na bieżąco obserwować, jakie mięśnie i z jakim natężeniem są przez niego uruchamiane. Daje to ćwiczącym możliwość wyrabiania umiejętności świadomego i efektywnego stymulowania wybranych mięśni oraz rozpoznawania mechanizmów sterowania nimi, a terapeutom pełnego monitorowania przebiegu terapii.



Leczenie operacyjne



W przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu skutecznym sposobem pozbycia się dolegliwości jest także zabieg operacyjny. Najczęściej wykonywane interwencje chirurgiczne to:





    - podwieszenie szyi pęcherza (przede wszystkim operacja Burcha),



    - wzmocnienie przedniej ściany pochwy,



    - laparoskopowe operacje pętlowe,



    - TVT i TOT (rodzaj taśm syntetycznych umieszczanych w drogach moczowych),



    - iniekcje i implanty okołocewkowe uszczelniające szyję pęcherza,



    - założenie sztucznego zwieracza (u kobiet i u mężczyzn).



W przypadku nietrzymania moczu z parcia zabiegi chirurgiczne (np. operacyjne powiększenie pęcherza) wykonuje się tylko w sytuacjach wyjątkowych.



 






Lek-Med.pl - strony dla lekarzy 2024 © - | start | o mnie | zakres usług | referencje | galeria zdjęć | kontakt | polityka prywatności